18 Eylül 2021 Cumartesi

NORVEÇ-HORTEN’İN VİKİNG TARİHİNE UZANAN YOL




HORTEN’İN VİKİNG TARİHİNE UZANAN YOL

Norveç Horten-Borre'deki Viking Kral mezarlarının benzerlikleri
Horten, Taş Çağı'ndan uzanan ve Borrehaugene'deki Viking mezarlarına dayanan yerleşim izlerini bulunmakta ve Viking Çağında bir güç merkezi olduğunu gösteren kanıtlar ortaya çıkmasından anlaşılmaktadır. Norveç'in ilk milli parkı olan “BORRE NATİONAL PARK (Borre Milli Parkı) Borrehaugene; Borre'den, yerel köyün adı ve eski Norse sözcüğü olan Haugr'dan türeme, “Haugene” Norveç'te kurulan ilk milli parktır. “Borre Milli Parkı” olan burası, Horten-Åsgårdstrand arasında yer almaktadır. Bu sit alanı bölgenin ve daha çok Norveç hakkında daha önemli tarih bilgi sağlar ve Viking Çağı'nda kalma burada bir tür güç merkezi olduğuna dair birçok kanıtlar bulunmaktadır…

Buradaki kazılardan çıkan birçok tarihi buluntular sergileniyor. O çağın, zanaat çalışmalarının iyi bir sonucu ortaya çıkarmakta ve Oslo’da bulunan Viking Gemi Müzesi; “Borre stili” olarak bilinir ve günümüzde at koşum gereçlerinin bulunduğu ve dahi, hayvan süsleri de buradan çıkarılmıştır. Ayrıca Borrehaugene denen yerde gömülü bir Viking gemisi de bulunmuştur.
Borre Mezar höyükleri yeterli tarihi kanıt olarak bulunmaktadır.


Tarihi kaynaklarda bu mezar höyükleri, İskandinav “Yngling” adlı hanedanının en geniş ve en kapsamlı olan, Kuzey Avrupa’nın en eski mezar höyükleridir. Kaynaklara göre 1989-1991 yıllarında bu milli park içinde ve çevresinde yeni kazılar yapılmış ve birçok değerli tarihi buluntular ortaya çıkarılmıştır. 1989-1991 yılları arasında bu milli park içinde ve çevresinde yeni kazılar yapıldı. Birçok değerli tarihi buluntular ortaya çıkarılmıştır. Borre höyük mezarlık Borre Milli Parkı'nda içeren mezarların bulunduğu milli park alanı, 45 dönüm (180.000 metredir) Burası İskandinavya kral mezarlarının en büyük yerlerdendir bu mezar höyükleri…

Borrehaugene; Borre'den, yerel köyün adı ve eski Norse sözcüğü olan Haugr'dan türeme, “Haugene” adıyla Norveç'te kurulan ilk milli parktır. “Borre Milli Parkı” Burası, Horten-Åsgårdstrand arasında yer almaktadır. Bu site bölgenin ve daha çok Norveç hakkında daha önemli tarih bilgi sağlar ve Viking Çağı'nda burada bir tür güç merkezi olduğuna dair kanıtlar vardır. Buradaki kazılardan çıkan birçok eserler yakınında bir yerde sergileniyor.

Oslo’da bulunan “Viking Gemi Müzesi” içinde sergilenen eski gemi, “Borre tipi” olarak bilinir. Ve dahi, Bulunan at koşum araç ve gereçlerin bulunduğu, ayrıca hayvan süsleri de bu eski Viking yerleşim yerinden çıkarılmıştır. Ve ayrıca Borrehaugene denen yerdeki kazıda ölülerle, eşyaları ile, hayvanları ile gömülmüş bir Viking gemisi de bulunmuştur.

Viking Gemi Mezarları
Stockholm’un 70 km kuzeyinde bulunan Uppsala kentinin eski yerleşim alanında (Gamla Uppsala) İsveçli arkeologların sürdürdükleri kazılarda iki adet Viking gemi mezarı bulundu. Mezardan insan iskeleti yanı sıra at, köpek ve süs eşyaları çıktı.

İsveç Postası, İsveç’te oldukça ender rastlanan bir arkeolojik olaya arkeologlar imza attığını duyurdu. Eski Uppsala yerleşim alanında iki adet Viking gemi mezarı bulundu. Bu bölgede 50 yıl öncede kazılar gerçekleştirilmiş olup Mezarlardan insan iskeletinin yanında at, köpek ve çeşitli süs eşyaları da bulunur.

İndependent gazetesinin Türkçe haberine göre, İsveç Ulusal Tarihi Müzeleri’nden arkeolog Anton Seiler, “Bu tür mezarlar benzersiz bir buluştur. Bu tip mezarlara yönelik en son kazılar Eski Uppsala yerleşim alanında 50 yıl önce yapılmıştır” derken devamla, “Gemilerin gömüldüğü bu tür mezarların kazılarla ortaya çıkarılmasına ender rastlanıyor…” diye anlatıyor.

İsveçli arkeologlar buna benzer şimdiye kadar 10 kadar gemi mezarı alanı keşfedildiğini ve bu mezarların eski Uppsala ve Västmanland bölgelerinde olduğunu belirtiyorlar. Arkeologlar yeni bulunan mezarların birinde kılıç, mızrak, kalkan ve süslü tarak gibi kişisel eşyalar da bulduklarını söylüyorlar. Vikinglerin bu tür gömme işlemine benzeyen, Orta Asya’da yaşamış eski Türkler arasında toplumun önemli bireyleri için sıkça yapılan, gömme işlemine “Urganlar” (yani ev tipi mezarlar) diyorlardı

Arkeolog Anton Seiler, “Bu biçimde gömülen insan sayısı azdır. Genelde bu tip gemi mezarları çok ender görüldüğü için söz konusu kişilerin kendi dönemlerinin ileri gelenleri olduğunu düşünebiliriz” diyor. Aynı Türklerin de, toplumda önde gelen kişiler için olduğunu söylüyor Anton Seiler. Benzer durum, Türklerden bir önder kişi öldüğünde ev tip (kurgan) mezarlar yapılarak içine o kişinin dünyada kullandığı değerli mücevherler, silahlar ve diğer eşyaları yanında atı, eşi vs. yanına konurdu.

Türklerdeki “urgan” Vikinglerde ki adette ise “Gemi mezarları” olmuş, ölen kişiyi gemi mezarlara gemisi ile birlikte gömme işlemi, ölen kişinin sahip olduğu armağanlarla birlikte bir gemiye yerleştirilerek ve gemi ile birlikte defnedildiği bir tür geleneğin olduğudur. M.S.550-800’ler arası çoğunlukla ölülerin yakıldığı Demir Çağı ile M.S.800 ile 1050 arasındaki Viking Çağı’nda ölüler gemi mezarlarda gömme işlemini mi yapıyorlardı acaba?

Prof. Sven Lagerbring (1707-1787) yaptığı çalışmalar sonucu yazdığı bir kitapta Viking gemi mezarlarından çıkan eşyalar bir tür Orta Asya’daki bulunan Türk “urganlarına” (mezarlarına) benziyor. Yıllar önce İsveçli tarihçi Sven Lagerbring Vikinglerin kökeninin Türk olabileceği tezini bazı belgelerle ileri sürmüştü.

Gerçek bir Viking gemisi, M.S.820’de inşa edildi ve daha sonra gömüldü üzerine bir tepecik yapıldı. “Gokstad gemisi” 1880 yılında Sandefjord'da bulundu, “Oseberg gemisi” 1904 yılında Norveç-Tønsberg'de bulundu, Şimdi Oslo'daki Viking Gemi Müzesi'nde sergileniyorlar.

Horten’e Ulaşım
Skoppum, Horten’in, bir köy yerleşim yerinden geçen Oslo Merkezden Norveç’in güneyine doğru giden teren istasyonu vardır. Horten’e en yakın tren istasyonudur bu. Ancak bağlı Skoppum İstasyonundan yolcular otobüs ile aktarmalı olarak Hörten’e taşınırlar. Bazı yolcular ise, Holmestrand İstasyonundan trenden inip otobüs ile Horten’e gelenlerde oluyor. Oslo-Skoppum arası 100 kilometredir Trenle 1 saat 10 dakika ulaşılıyor. Ayrıca, E18 güneyinden karayolu ile Avrupa yolunu ile ulaşılıyor ve yaklaşık. En yakın havaalanı ise, Skoppum'un güneyinde trenle yaklaşık 30 dakika mesafedeki Sandefjord-Torp Havaalanıdır. Ayrıca ulaşımda Horten ve Moss'u birbirine bağlayan sürekli feribotlarla Horten’den Moss’a Moss’tan Horten’e arası saatte 4 kez, yani 15 dakikada bir feribot kalkıp yanaşmaktadır limana. Bu yolculuk yaklaşık olarak 30 dakika sürmektedir. Yılda yaklaşık olarak 1,8 milyon araç geçişi sağlanmakta ve 3,5 milyon yolcu taşınmaktadır.

Ayrıca, Horten'e yakın olan Üniversite Koleji Høgskolen i Buskerud og Vestfold, genellikle sosyoloji, tarih ve dilden matematik, doğa bilimleri ve denizcilik dersleri konularından çok çeşitli konular sunan Bakkenteigen olarak adlandırılır. Burada 4 binden fazla öğrenciye eğitim görmektedir.

Benim oturduğum Borre, Horten’e bitişik, 1858'den beri kendi haline belediye iken bir referandum ile 1 Haziran 2002 tarihinde Borre Horten ile birleştirildi.

Yandaki resim, Kahta İlçesi sınırları içinde yer Türkiye’deki Adıyaman Kahta’da bulunan Kommagene Kral olan 1. Antiochos’un (MÖ 69-36) ailesinin bir anıt mezarı oğlu Kral 2. Mithridates’in (MÖ.36-20) kız kardeşi Laodike ile tokalaşma kabartması var. Sütun üzerindeki yazıttan anıt mezarın Kral Antiochos’un eşi İsias, kızı Antiochis bulunduğu Tümülüs’ün benzerlikleri şaşırtıcı!

2100 yıl önceki Kommagene kral aile mezarı ile Norveç, Horten Kasabasındaki tümülüslü Viking anıt mezarlar, resimdeki üntüleri benzerlikleri çok yakın birbirine!

Kaynaklar:
Wikimedia Commons, Horten
Fouberg, Erin Hogan og Hogan, Edward Patrick 2009, b. 40.
Nikel, Phyllis ve Hans Jakob Valderhaug (2017). Norveç Seyir Rehberi, Cilt 2: İsveç, Batı Kıyısı ve
Borrehaugene (Mağaza norske leksikon) "Borre Nasjonalpark". Kültürminnesok. 1 Eylül 2017
https://snl.no/Vestfold
Kongsgård funnet i Borre, 2007-12-05
Horten, “Norske Leksikon” 11 Novamber 2011
Vestfold, Norske Leksikon. 11 Novamber 2018'de
Erich Draganits og andre, 2015.
Norveç'teki Borre'nin geç İskandinav Demir Çağı ve Viking Çağı kraliyet mezarlığı: Yükselen bir kıyı bölgesinde ALS ve GPR tabanlı peyzaj rekonstrüksiyonu ve liman konumu, Quaternary International 367, s. 96-110
Börresen, Svein E (2004). Vestfoldboka: Skagerrak foril b. 48
Pendlerne velger Holmestrand" (Commuters Holmestrand) Gjengangeren. 13 Mar 2007.
VisitHorten.com Lokel-Gjengangeren, Horten Bilmuseum.



r 







Hiç yorum yok:

TURANCI-TÜRKÇÜ-SOSYALİST ETHEM NEJAT (1881-1921)

ETHEM NEJAT (1887-1921) Annesinin adı Cavide, babasının adı Hasan'dır. Anne tarafından dedesi Ahmet Cavit Paşa, Çerkes İttihat ve Teavün...