HIFZISSIHHA ENSTİTÜSÜNÜ 2011'DE KAPATAN ZİHNİYET ATATÜRK'ÜN İZLERİNİ SİLMEK İÇİN MİYDİ?

HIFZISSIHHA NEDEN ve HANGİ GEREKÇE İLE KAPATILDI

Cumhuriyet değerlerine olan kinleri, 18 yıllık AKP iktidarında rövanş almaya dönüştürülerek, cumhuriyetin 80 yıllık bütün değerlerini özelleştirip sattılar, satamadıklarını da intikam alırcasına tamamen kapatarak adlarını sildiler…

İşte bunlardan biri, bugünlerde ne kadar da önemli olduğu ortaya çıkan, Atatürk’ün doktoru da olan Refik Saydam, 1928’deki o zorlu, yoksulluk günlerinde Hıfzıssıhha’yı kurdu. Kuruluşundan on yıl sonra yani 1938’de Çin’de kolera salgını çıkıyor, Hıfzıssıhha Çin’e bir milyon kolera aşısı gönderiyor...

Şimdi ise Çin'den korana için aşı dileniyor, onu da ancak 3 milyon aşı alabiliyor. Bu bile bu iktidarın acizliğini gösterir. 

Dünya çalkantılı, Avrupa topyekûn 2. Dünya Savaşı içinde, bir taraftan bulaşıcı hastalıktan kırılırken, bir taraftan da birbirlerini kırdıkları günlerdi. Doktor Refik Saydam, kurduğu Hıfzıssıhha’da BCG aşısı, Tifüs, Boğmaca aşısı, İnfluenza virüsü aşısı, Newcastle virüsü aşısı, Fibrinojen, Albumin ve gamma globulün ürettinini gerçekleştirdi. Dünyaya da birçok ülkeden ne kadar ihtiyacı olan varsa Türkiye’den aşı ilacı tedarik ettiler…

Bütün bunları Atatürk'ün izlerini silmek için yaptılar

Vizyon mu yoksa rövanş mı? Cumhuriyetin kurumlarını ortadan kaldırmak rövanşı olsa gerek, AKP ve onun Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın 2011 yılında bu aşı üretim merkezi Hıfzıssıhha’yı kapatıldı. Aradan geçen dokuz yıl sonra, 2020’de baş gösteren “korona aşısı bulsun da bize de versinler” diye andavalca beklemektedirler.

Dr. Refik Saydam, Cumhuriyet tarihimizin en önemli şahısları arasındadır. (*)

Geçmişte Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Sağlık Bakanı olan Refik Saydam, kurduğu ve adının altın harflerle yazıldığı kurum kapısına kilit vurularak unutturuldu.

1928'den beri işleyen Refik Saydam Hıfzısıhha Enstitüsü'nü, hangi akıl neden kapatır?

Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü, Türkiye’nin ilk halk sağlığı laboratuvarı olarak 27 Mayıs 1928’de hizmete girdi. Enstitü hızlı yayılan enfeksiyon hastalıklarıyla mücadele etmeye başladı.

1931 yılında, ağız yoluyla uygulanan BCG Aşısı üretimine başlanıldı.

1932 yılında, serum üretiminin ülke ihtiyacını karşılayacak düzeye gelmesi sonucu, dışarıdan serum ithali durduruldu 1933 yılında, Simple Metodu ile kuduz aşısı üretimi ele alındı.

1934 yılında, İstanbul Aşıhanesi, Enstitü bünyesine nakledildi ve çiçek aşısı üretimi ülke ihtiyacını karşılayacak düzeye getirildi.

1935 yılında, Farmakoloji Şubesi kurularak yerli ve yabancı ilaçlar ile diğer hayati maddelerin kontrolüne geçildi. 1936 yılında, Hıfzıssıhha Okulu açıldı.

1937 yılında, kuduz serumu üretilmeye başlandı. Aynı zamanda Enstitü’nün İlaç Kontrol Şubesi devletin ilacını denetlerdi. Aşı ve Serum Şubesi Müdürlüğü Difteri, Boğmaca, Tetanoz ve her türlü tedavi anti-serumunun üretildiği bölümdü. Üretilen anti serumlar arasında akrep, yılan sokmalarına karşı serumlar olduğu gibi gazlı kangren anti serumları da bulunmaktaydı.

   Bütün bunları Atatürk'ün zamanında başlatıldı ve başarıya ulaşıldı ta ki kapatıldığı 2013'e kadar .

Enstitü Mustafa Kemal Atatürk hayatını kaybettikten sonra öyle başarılı işler yaptı ki 1940’lı yıllarda Türkiye, Ortadoğu ülkelerine Tifüs aşısı satacak noktaya geldi.

1942 yılında, tifüs aşısı ve akrep serumu üretimine başlandı. 1947 yılında, Biyolojik Kontrol Laboratuvarı kuruldu. Enstitü bünyesinde aşı istasyonu açıldı. İntradermal ve BCG aşısı üretimine geçildi.

1948 yılında ülkemizde ilk defa boğmaca aşısı üretimi yapıldı.

    Kuduz aşısı uygulaması bir çocuğa yapılırken 

1950 yılında, İnfluenza Laboratuvarı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından Uluslararası Bölgesel İnfluenza Merkezi olarak tanındı ve İnfluenza aşısı üretimine başlandı.

1951 yılında, ilk kez antibiyotiklerin ve bazı vitaminlerin kalite kontrolüne başlandı. 1954 yılında, İlaç Kontrol Şubesi kuruldu. 1956 yılında, Tetanos aşısı daha modern metotlarla üretilmeye başlandı. 1958 yılında, ilk kez frenginin modern yöntemlerle teşhisi ele alındı. 1966 yılında, Kolera Referans Laboratuvarı kuruldu.

1974 yılında, Mikoloji Laboratuvarı açıldı. 1976 yılında BCG aşısının deneysel üretimine başlandı. 1983 yılında, kuru BCG aşısı üretimine başlandı.

1984 yılında Zehir Danışma Merkezi ve 1987 yılında AIDS Araştırma merkezi açıldı. 1950’lerden sonra Hıfzıssıhha Enstitüsü; Türk halk sağlığının korunmasında laboratuvar hizmetlerinin Türkiye genelinde yaygınlaştırılması başlatıldı. 16 ilde bölgesel düzeyde hizmet vermek amacıyla şubeler açıldı. Atatürk’ün yokluk döneminde var ettiği Enstitü, 4 Ocak 1941 tarih ve 3959 sayılı yasayla kabuk değiştirdi. Pek çok birim oluşturularak kökleşti.

Önce 1997’de aşı üretim tesisleri faaliyetleri durduruldu…

1999’da aşı üretim tesisleri kapatıldı. 2004 yılında ise Manisa Tavuk Hastalıkları ve Aşı Üretim Enstitüsü, Bakanlar Kurulu Kararı ile kapatıldı.

Cumhuriyet’in büyük yokluklarla kurduğu ve harikalar yarattığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ise 2 Kasım 2011 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 663 sayılı kararname ile kapısına kilit vuruldu.

(*) Ahmet Takan Köşesinde Yazdı

AKP'LİLERİN AĞZINDAN ÇIKAN "BİDAT ve ŞİRK" SÖYLEMLER

Papa Erdoğan'ı alnından öperek sünnetledi

Bidat ve Şirk İçinde Yüzen AKP’liler

AKP’li Mustafa Göktaş, Urfa Milletvekili: “Allah Erdoğan’a emir vermiş, onu artık kimse durduramaz, yağmur bile Erdoğan’ın sayesinde yağıyor!” diyor.

AKP’li Yalova Milletvekili adayı Meliha Akyol: “Yalova seçmen profilini iyi biliyorum. Batı Trakya’dan oradan buradan, kimisi doğudan gelen, kendisini ifade edemeyen ezik insanlar, seçmenmiş gibi davranıyorlar” diyordu.

AKP’li Oktay Saral, AKP İstanbul milletvekili, “Erdoğan için her gün 2 rekât şükür namazı kılınmalı” dedi.

AKP Avusturya Teşkilatı Sorumlusu Mahmut Koç: “Referandumda ‘hayır’ çıkarsa, Allah korusun iç savaş çıkar” diye konuşur.

AKP’li Efkan Ala: “Peygamber hata yaptı, biz hata yapmadık” dedi.

AKP’li Eski Dışişleri Bakanı, yeni Başbakan Davutoğlu: “Osmanlı Milletler topluluğu”  yaratmasından söz eder.

AKP’li Mehmet Metiner: “Darbeyi 20 gün önceden biliyorduk” dedi.

AKP’li Binali Yıldırım:  “15 Temmuz projesini biz yaptık” dedi.

AKP’li İsmet Yılmaz, eski Savunma Bakanı: "Askerler şehit olmuyorlar. Bu çocuklar aileleri şehit maaşı alabilsin diye intihar ediyorlar” dedi.

AKP’li İsmet Yılmaz: “Oyunuz kıyamet günün beraat belgeniz olacak” dedi.

AKP’li Hüseyin Çelik: “PKK birkaç Mehmet’i şehit etti diye meclisi toplayamayız” dedi.

AKP’li Gülay Özen, Alanya Kadın Kolları Başkanı: “Bütün kâfirler toplansa ne olur bizim Reis’imiz var. AKP’ye oy vermeyen kâfirdir.”  Der.

AKP’li Numan Kurtulmuş’tan küskün seçmene "23 Haziran mesajı: Önce 23 Haziranı geçelim, ondan sonra gerekirse siyasi bakımdan tövbe istiğfar ederek yanlışlıklarımızdan kurtuluruz”  dedi.

AKP’li M. Kasım Gülpınar: “AKP’ye oy verenden Allah hesap sormaz” dedi.

AKP’li İsmail Hakkı Eser, AKP Aydın İl Başkanı: “Recep Tayyip Erdoğan bizim için ikinci peygamber gibidir” dedi.

AKP’li Savcı Sayan: “Erdoğan ve Türkiye son kaledir. Erdoğan düşerse, Türkiye düşer, Kâbe, Mekke, Medine, Kudüs düşer. Mazlumların son umudu düşer” dedi

AKP’li Recep Akdağ Sağlık Bakanı Anayasayı ihlal ediyor, uyaranlara: “Sana ne lan! Evet, suç işliyorum! Sana mı soracağım? Bakanım ben!”

AKP’li Süleyman Soylu: “Allah’a yemin ederim ki Erdoğan, Türkiye’nin ilelebet lideri”

AKP’li Süleyman Soylu: “Erdoğan’ın ülkesinde bugün herkes kendisini ifade ediyor” dedi.

AKP’li Süleyman Soylu, seçim İçişleri Bakanı olarak meydanlarında: “23 Hazirandan sonra bir çatışma olabilir”  dedi.

AKP’li Taner Yıldız, Enerji Bakanı: “Eğitim seviyesi arttıkça AKP’nin oyları düşüyor” dedi.

AKP’li Kışkırtıcı Harun Muş AKP İstanbul Beyoğlu İlçe Başkanı “Kavgaysa kavga, ölümse ölüm! Kinini diri tut. Erdoğan’ın kılına zarara gelirse, yeryüzünde hiç kimse oturup rahat rahat kahvaltı bile yapamaz.” deniyordu  

AKP’li Bülent Turan: “Erdoğan sız Bülent Turan bir hiçtir. Erdoğan’la yürürsek kıymetimiz var” dedi. Yani Bülent diyor ki, “Biz hiçiz, kıymetsizi!”

AKP’li Binali Yıldırım: “İtaat et, rahat et” demişti…

AKP’li Gaziantep’in Düziçi Belediye Başkanı Ökkeş Namlı

16 Nisan’da ‘Evet’ oyu vermeyecek çalışanlarını açıkça işten atmakla tehdit edip, ‘Hayır’ oyu kullanacakları da  “terörist”  ilan etti

Ökkeş Namlı, partililere yönelik konuşmasında skandal ifadelerine “Oy vermiyorsa, AK Parti'nin ekmeğini yiyorsa haram zehir zıkkım olsun. Seçimden sonra sizlerin çoluk çocuğu dururken onları orda koyarsam namerdim” dedi.

Yine Namlı, “Hiç kimse AK Partili milletvekillerini belediye başkanlarını ilçe başkanlarını aldattığını zannetmesin. Aldatan aldatılan siz olursunuz” diyerek tehdit savururken, “Hem ekmeğini yiyip hem hastaneye gidip ondan sonra da ‘Hayırcıyım demek şerefsizliktir”  dedi.

AKP Kilis Medya Başkanı Mustafa Biberoğlu: 16 Nisan 2017 Referandumunda: “Hayır diyenin kanı şüpheli, Türk değil, Müslüman hiç değil!”  diyerek “hayır” diyecek halka böyle hakaret etti.

AKP Milletvekili Ahmet Hamdi Çamlı, “Hayır” oyu verecekleri “terörist” olarak nitelendirdi. Bir öğrencinin ilkokul Andının yasaklanması ve devlet kurumlarından TC ibaresinin neden kaldırıldığı yönündeki sorusunu ise “Aramızda bulunan Arapların rahatsız olmaması için”  anlamsız bir biçimde yanıtlamıştır.

AKP’li Yasin Aktay, genel başkan yardımcısı Muhammed’e saygı için okunan salavatı “Recep Tayyip Erdoğan salli ala Muhammed” diyerek ezgiler söyledi…

Bilal Erdoğan: “Ezan, Viyana’yı almanın bir habercisidir” dedi.

Bilal Erdoğan, Kartal İmama Hatip Lisesi’nin 2019-2020 öğretim, eğitim yılı açılışında: “Her şeyden önce hedefimiz Peygamber efendimiz ile cennette sohbete etme şerefine nail olmak”  dedi.

Murat Alan, Yeni Akit gazetesi Haber Müdürü, Türk askerine “O hizaya gelmeyen apoletli generalleriniz hepsi Erdoğan'ın arkasında saf tutuyor. Oynaya oynaya eşek gibi saf tutacaklar” dedi.

Binali Yıldırım’ın kardeşi İlhami Yıldırım, Kızılay İstanbul Başkanı: “Ya eşek gibi sessizce yaşayacaksınız ya da defolup gideceksiniz” dedi.

Nuran Yıldız, AKP Gölcük Düzağaç Kadın Kolları Başkanı: “Ak Partili olmak, Erdoğan’a nikâhla bağlanmaktır” dedi.

Emine Erdoğan (Erdoğan'ın karısı): “Halife olmanın sorumluluğunu taşıyoruz” dedi.

Sümeyye Erdoğan: “Babam İslam âleminin halifesi sayılır, yolsuzluk yapmış olsa bile bunu İslamiyet için yapmıştır” der. 

İhsan Şenocak: “Türkçe Kur’an okumayın, imanınız sarsılır” dedi.

Mehtap Yılmaz, Akit yazarı: “Sayın Erdoğan emretsin 12 yıllık yuvamı yıkarım! 3 Çocuğumun gözünün yaşına bile bakmam” diyor.

Beyhan Demirci: “Recep Tayyip Erdoğan yeryüzünde Allah’ın gölgesidir” dedi.

İkbal Gürpınar: “Erdoğan’ın zevcesi olmayı isteyenleri en iyi ben anlarım, Cumhurbaşkanımız isterse sarayında zevcesi de olurum cariyesi de” demiş.

Dr. Ahmet Keşli, Cumhurbaşkanı Erdoğan için: “Cenabı Hak, mühim bir vazife ile tensip buyurdular Tayyip Bey’i" dedi. Dahi Keşli: “Cumhurbaşkanı ihlâs ve samimiyetle hareket ettiği için Allah onu muvaffak ediyor. Yani Cenabı Hak, bir vazife tensip buyurdular Tayyip Bey’e” der.

Bolu Belediye Başkanı: Belediye başkanı olarak bile görülmesinin aşağılık olacağını söyledi CHP ve kendi partisindeki milletvekillerinden dahi ayrı tutulması gerektiğini, Allah’ın bazı kişileri özel yarattığını söyleyen Yılmaz, hiç tevazu sahibi değilim, Allah bazılarını özel yaratır, bende onlardan bir tanesiyim” dedi. Siyasetçilerle aynı görünecek kadar kendimizi aşağılatamayız” dedi. "Beni Allah seçti, Ben özelim, Bana belediye başkanı denmesi bile hakarettir" Diyen bolu belediye başkanı...

Hayrettin Karaman, Yeni Şafak Yazarı “Zaruret halinde halkın malını gasp etmek caizdir”  diye fetva veriyor.

Mehmet Uçum: “Evet çıkacak. Sessiz değil halkımız, gümbür gümbür bir devrim yapıyor farkında mısınız; halk kendi devletini kuruyor” diye propaganda yap.

MUHAMMED-İ İSLAM KERBELA'DA BİTTİ

İslam’da Kavgaların Başlaması

Muhammed’den sonra İslam’ı yozlaştırdılar, Müslümanlığı tartışılır duruma getirdiler. Değil diyen beri gelsin gösterelim, işte Müslümanlar arasında akışı durmayan kan. 1400 yıldan bu yana binlerce Müslüman öldürülerek sürdü. 

Öldürüldükleri yetmezmiş gibi birde kin ve nefretin nerelere kadar uzandığına bakarsak, öldürülenlerin kemiklerin mezarlardan çıkarılarak kemiklerden dahi intikam alınarak yakıldılar, Dürüst ahlaklı Müslüman bilim insanları fikirleri yüzünden kâfirlikle suçladı, en ağır cezalara maruz kaldılar; birçokları öldürüldüler. 

Öyle ki, her "Müslüman’ım" diyen, güç ve iktidar sahibi olduğunda, dinde kendini de güçlü, her dediğinin Tanrı kabulü gibi sayılacağına hükmetti durdu İslam tarihinde. Müslüman ülkelerde iktidarı elinde tutan despotlar ne yaptılarsa, alttakiler yani cemaatler, tarikatlar onun özentilerinden farklı gelişmediler, onlarda kendi tarikatlarının, öteki tarikatlardan farklı olduğunu, kendilerinin “hak tarikatı” olduğunu söylediler durdular, öteki kendilerinden küçük tarikatların insanlarını “kâfirlikle” suçladılar, gerektiği yerde imha ettiler...

Tarihimize baktığımızda “İslam-i muhafazakâr” siyasetinin eli kanlıdır. Bunlar her daim, “Huzur İslam’da” derler, en büyük huzursuzluğun kaynağı da kendileridirler. Yani İslam tarihine kısaca bile bir baktığımızda “Müslümanlar” arasında çıkan kavgaları, insan kanını donduracak kadar zalimce ve kâbus dolu bir tarihle karşılaşırız. Kin, nefret, düşmanlık, kıyım var. Gerçek olan merhamet, güzel ahlak, hak hukuk yok orada... 

Öyle her alanda çıkıp “Huzur İslam’da” diye sloganlar kullanacaksınız, öbür tarafta en küçük bir siyasi görüş farklılığı ya da ters çıkar ilişkileri olunca kanlı bıçaklı hale geleceksiniz. Hatta arabaların arka camına “huzur İslam’da” yazacaksın, trafikte ufacık bir olayda çekip belindeki silahı, ötekine kurşun yağdıracaksın öyle değil mi?

Yine, “Gönül ehli kardeşlik bağları ile bağlıyız, takva sahibiyiz, alnımız secdeye beş vakit değenlerdeniz” derler, peki neden huzur yok bütün İslam ülkelerinde? Neden Müslümanlar arasında vuku bulan kavga bir türlü yerini huzura, barışa bırakmıyor? Tarihe baktığımızda Müslümanlar arası düşmanlık, İslam’ın gerçek sahibi Muhammed’in torunu Hüseyin’in Kerbela’da öldürülmesi, onu öldürenlerin yolundan gidilmesi midir? Hüseyin’in 72 yakını ile birlikte Kerbela'da öldürülmesi ve başı gövdesinden kesilerek ayrılıp, o kesik baş bir sopanın ucuna takarak Küfe sokaklarında dolaştıranlar ve bu acımasız kıyımı gerçekleştirenlerde kendilerini “Müslüman” olarak addedenler başkası değildi...

Harre Vakası ve Ardından Mekke’ye Saldırılar  

Bir yanda güzel şeylerini gösterirken, kötü taraflarını gizlemek İslam tarihinde vardır. Kerbela olayını yaptıran yine Yezit döneminde “Medine” şehrini üç gün boyunca yağmalayan, Muhammed’in halifelik makamında oturan Muaviye Oğlu Yezit’in ordusuydu. Bu Medine’nin yağmalanma savaşı kime karşıydı. Hiç araştırdınız mı?  Bu savaş, Muhammed’e yakınlığı ile bilinen Zübeyir’in oğlu Abdullah b. Zübeyir’e karşıydı. Tarihi rakamlar farklılık gösterse de, Abdullah b. Zübeyir isyanı sonrasında 4000 Müslüman insan bu savaşta yaşamını yitirdi. Bazı kaynaklarda bu sayıyı 10 binin üzerinde olduğuna dair yazmaktadır.

Dahi, kayıtlara “Harre Vakası” olarak geçen savaşta yüzlerce Kur’an hafızı ve onlarca sahabe yaşamını yitirdi. Bazı söylencelere göre, bu savaş sonrası üç gün boyunca kadınlara tecavüz serbest bırakılmıştır. İşte IŞİD’i üreten kaynağın ana damarları buralardandır. Ölen de öldüren de, mahrum olan da, zalim olanda, zulmedende Müslümanlardı...

Yine Abdullah b. Zübeyir’e karşı ve Mekke’yi ele geçirmek için o kutsal mekân olan Kâbe’yi ateşe veren ve mancınıklarla ateş topu atanlarda Müslümanlardı. Nerdeyse işte bu başı dönmüş Emevi hanedanlığı boyunca Müslüman muhalifleri katledenler, yaptıklarını hep İslam adını kullanarak yapmışlardır. Öldürdükleri “din kardeşleri” İdi. Gelin görün ki, en sonunda kendileri de benzer sonuçla hanedanlıkları tarumar edilmiş sonuçları, yaptıklarından farklı olmamış, acı bir biçimde bitmiştir. Tarihi kayıtlara göre “Müslüman” Abbasiler döneminde birçok Emevi halifelerinin mezarları açılmış, kemikleri çıkartılarak yakılmıştır.

M.S. 683 yılının Ağustos ayında, Harre denilen bir bölgede yapılan savaşta, Emevi kuvvetleri karşısında fazla dayanamayarak Medineliler direnişlerini sona erdirmişlerdi. Kaynaklara göre en az seksen kadar sahabenin (Muhammed dostları) de aralarında bulunduğu çok sayıda insanları öldürdüler. Dahi, Medine’de on bine yakın Müslüman katledildi. Ancak yaşanan felaket bununla kalmadı.

Emevi komutanı Müslim bin Ukbe, Yezidi’n emriyle işgal ettikleri Medine'yi askerlerine üç gün süreç içinde, başta kadın ve kızların ırzlarına geçmek dâhil, her şeyi gasp etmelerini “mubah” kıldı. Emevi ordusuna “helal” denildi, Medineli Müslümanların evlerine zorla girdiler, mal mülk, eşya, para ne buldularsa ellerinden aldılar, yetmedi, üç gün boyunca kadınlarım kızların ırzlarına geçtiler. Karşı koymak isteyen insanları dövdüler, öldürdüler.

En açı verici tarafı nedir derseniz; Medineli, babalar o yıl kızlarını kocaya verirlerken kızlık garantisi vermediler. Dahi, tecavüze uğrayan kadın ve kızların birçoğu 9 ay sonra arka arkasına çocuklar doğurdular. Medineliler bu çocuklar için, “Herre Çocukları”, “Herre Piçleri” adıyla andılar. Birçok kadın ve kızlar ise “ganimet olarak” alındılar; evlerinden yurtlarından götürdüler.

İslam’ın Peygamberi Muhammed, oysa: “Ey Allah’ım! Hz. İbrahim Mekke'yi haram kıldığı gibi, ben de Medine'yi iki dağı arasıyla haram kılıyorum" diye dualar etmişti. Hz. Peygamber, yaşadığı şehrin bu özelliğini vurgulamıştı.

M.S.683, Muhammed’in ölümünden 50 yıl sonra bütün bu zalimlikler Yezit tarafından yapılırken, yetmez, Emevi orduları Medine’den Mekke üzerine göndertir. Ordunun komutanı Müslim bin Ukbe yolda hastalanır ve geberir gider. Onun yerine zalimlikle (valilik döneminde 200 bin kişinin ölümünden sorumlu olduğundan) anılan “Haccac” komutanlığa getirilir. Mekke’yi kuşatan Emevi ordusu, aylarca mancınıkla şehre taş ve ateş yağmuruna tutar. Atılan bunca taşlarla Kâbe yıkılır! Hacca’ın uzun süredir kuşatması altında bulunan Mekke halkı aç ve susuz kalır.

Yezit münafığı, Muhammed’in halifelik koltuğunda oturarak, Bedir’de öldürülen yakın akrabaları olan müşriklerin intikamının alındığına dair şiir okur. Emir verip yaptırdığı Müslüman katliamlarını bir zafer olarak övünç kaynağı yapar. Eğlenmek için av partisi düzenler. Dağda atının arkasından tek başına gider. Ancak kamp yerine at yalınız döndüğünde, Yezit alçağı attan düşmüş, ayağı üzengiye takılı kaldığından, at onu sürükleyerek vücudu parçalanarak M.S.683’te geberip gitmiştir. Daha kısa süre önce öldürttüğü şehitlere rahmet, Yezit zalimine lanet diyelim gitsin…

Yezit’in ölüm haberiyle, Mekke kuşatması sırasında geldiğinden Emevi ordusu geri döndü. Böylece Mekkeliler Medineli Müslümanların akıbetine uğramaktan kurtuldular. Mekkelilerin önderi Abdullah bin Zübeyir, harap olmuş Kâbe’yi temellerine kadar yıktırıp yeniden inşa ettirdi.

M.S. 692’de Emevi halifesi Abdülmelik'in döneminde Haccac'ın yeniden saldırısından Mekkeliler kurtulamadılar. Kâbe yine mancınıklarla yeniden dövüldü ve zarar gördü. Müslümanlar açlıktan günlerce sefalet içinde kaldılar. Zalim Halim Haccac, aç kalan Mekke Müslümanlarını aşağılamak için Mekke’ye mancınıkla hayvan leşlerini attırır. Halk köpek leşlerini bile yemek zorunda kalır. Bulaşıcı hastalıklar yayılır. Mekke emiri Abdullah bin Zübeyir, bu şekilde yaşamaktansa vuruşarak ölmeyi tercih eder Haccac ordusuna karşı savaşır ve bir süre sonra çatışmada şehit düşer. Vahşi bir biçimde kafası kesilerek gövdesinden ayırırlar ve Şam’a gönderilir. Zalim Haccac, Mekke’de katliamlarını sürdürür ve harabeye çevirdiği Kâbe’yi ateşe vererek yaktırmıştır.

Kur’an Bakara 2/125: "Hani biz Kâbe’yi insanlara vaktiyle bir sevap mahalli ve emin bir sığınak yapmıştık. Siz de Makam-ı İbrahim'den namaz kılacak bir yer edinin." Dediği halde korunamadı Kâbe.

Muhammed’den Tirmizi, Tefsir, Hac, 3180’daki hadiste: "Yani yüce Allah Kâbe'ye el-Atık adını verdi. Çünkü onu despotların şerrinden korumuştur. Hiçbir zaman bir zorba ona galebe edemedi" demiş.

Kerbela ve Yezit Mezarı

Hüseyin'in şehit edilmesinden sonra Peygamberimizin torununun intikamını almak için ayaklanmalar çıktı. Daha sonraki yıllarda da Emeviler'e hemen her dönemde lanet edildi. Emevi halifelerinin mezarları tarumar edildi. Kerbela dramının baş sorumlusu olan

Yezit, çölde büyümüş, eğlence ve sefahat içinde yaşamıştı. Muaviye ölmeden önce oğlu için halkın büyük kısmının biatini almıştı. Bu yüzden Yezit babasının ölümünün ardından Şam'da kendini halife ilân etti. Yezit, otoritesini tesis için ilk iş olarak Muhammedin sevgili torunu Hüseyin ve ailesini Kerbela'da şehit ederek işe başladı. Hüseyin'in şehit edilişine tepki koyan ve haklı isyana kalkan Müslümanlara karşı  isyanları bastırmak için Medine’yi bastırdı. Baskında Mekke'yi yakıp yıktılar; harap ettiler. Yezit babasından devraldığı iktidarını üç yıl sürdüren Yezit 39 yaşında öldü. İslam dünyasında en çok hem Sünniler, hem de Sünniler tarafından lanet okunan kişi olarak Şeytandan sonra Yezit olmuştur ve hala okunmaktadır...

M.S. 1400'lü yılların Aksak Timur, Ortadoğu seferinde, Yezit’i mezarında bile rahat bırakmaz, söktürür Şam’daki mezarından kemiklerini çıkartır, kemiklerini yaktırır. Mezarının yerin de askerlerine kenef yaptırır. Dahi, Timur, onun mezarına yakın duran Şamlıları da kılıçtan geçirir.

Yezit ve Kişiliği

Yezit; kanun, kural, düzen, din iman, Kur’an tanımaz; hak, hukuk bilmez, becerileri kötülük üzerine düzenbazlık yapan, riyakâr, hilekâr, babası Muaviye gibi kurnaz, kirli kokuşmuş bir despot zulmü, nekesliği ve namertliği temsil eden taş yürekli serseri ayyaşın tekiydi. Ondan şefkat, adalet, merhamet, sadakat ve insanlık beklemek boşunaydı. Çünkü o azgın yetişmiş, terbiye edilmemiş, insan davranışlarına göre olmayan hareketleri ile İslam’a en büyük kötülüğü yapan lanetli bir kişiliğe sahipti...

Yezit, sadece peygamber ailesine zulmetmekle kalmamış, Peygamber'in mescit ve mezarını, ashabının kanıyla kızıla boyamış, ırzları da dâhil, Peygamber ashabının her şeyini askerlerine mubah kılmıştı. Bununla da yetinmeyip Allah'ın beyti, Müslümanların kıblesi Kâbe'yi mancınıkla taş yağmuruna tutup ateşe vermişti.

Ve Yezit; içindeki kin ve nefreti İslam'ın Peygamberi Muhammed’e yönelikti. Bunu ona veren içinde beslediği kindi. Bu kin, Bedir Savaşında öldürülen müşrik dedelerinin intikamı ile yanıp tutuşmasından kaynaklanıyordu. Muhammed’in Ehl-i Beytini (hane halkını) kılıçtan geçirterek intikam aldığı açıktı. Bunu yaptı ve yaptığı zalimliklerden dolayı mutlu ve şendi. Muhammed'in makamı Halifelik tahtına kurulmuş, "müşrik atalarının intikamını nasıl alındığını pervasızca şarabını yudumlayarak küstahça şiirler söylüyordu." (*) 

Selman ZEBİL 

(*) Abdullah b. ez-Zeb'ari’den küstahça şiirler söylediği aktarılır.

Yararlanılan Kaynaklar:

Mehmet Bahaüddin Varol, “Harre Vakası.”

Halil İbrahim Er, “İslam’da Siyasal Düşüncenin Doğuşu”, Sorun yayınları.

Aydın Tonga, “Kapital İslam’ın Temeli Muaviye”, Doğu Kitapevi.

İZLANDALILARIN 400 YILLIK TÜRK NEFRETİ ve TARİHİ NEDENLERİ

Hollanda kökenli Küçük Murat Paşa

1627 Tyrkjaránið (1627 Türk Baskını) ve İzlandalıların Türk Nefreti

İzlandalıların dediği “Türk Soygunu”, 1627 yazında gerçekleşen unutulmaz bir olayın adıdır...

Osmanlı denetimi altında olan Kuzey Afrika'dan gelen akıncılar Grindavík, Eastfjords ve Westman Adaları'ndaki sahil başlarını vurdular, yağmaladılar, 50 kişiyi kadar insan öldürdüler, 400 kişiyi de esir alıp köle pazarlarında satmak için geri evlerine Afrika’ya döndüler.

Doçent Þorsteinn Helgason bu konuda yazılarına göre, Türk soygunu, kısmen kayıpların meydana geldiği ülkeye şimdiye kadar başlatılan tek askeri saldırı olduğu için birçok bu nedenden dolayı akılda kalıcı iz bırakmıştır. Ancak hatırlanmasının temel nedeni, gerçekleştikten kısa bir süre sonra bu üzücü konu hakkında çok şey yazılması, olay hakkında çok şey bilinmesidir. Soygunla ilgili başlıca İzlanda yayınları şunlardır: İzlanda, Türklere duydukları tarihsel nefret yüzünden yıllarca Türkiye'yle diplomatik ilişki kurmadı. Dahası, Türk öldürmek 350 yıl boyunca suç değildi. Peki bu nefretin nedeni neydi?

1. Doğu Topraklarındaki usta çiftçi ve hukukçu Kláus Eyjólfsson'un yazıları...

Yazılarını, Westman Adaları'ndaki soygundan kurtulanların anlatımına ve oradaki olay yerinde gördüklerine dayandırılır. Claus, soygundan hemen sonra açıklamasını yazdı ve rapor edilenlerin terörü ile işaretlendi. Bununla birlikte, Adalar'daki sakinlerden iki rahipten biri olan Peder Jón Þorsteinsson'un öldürülmesini, bir şehit hakkında kutsal bir hikâye olarak nitelendirdi.

2. Soygundan sonraki kış Skálholt'ta bulunan Doğu İzlandalı öğrenciler tarafından yazılmış kısa bir hikâye.

3. Westman Adaları'nda yakalanan Rahip Ólafur Egilsson'un tanımı (ereksiyon kitabı), ailesiyle birlikte Cezayir'e (şimdi Cezayir'in başkenti) götürüldü, ancak kısa süre sonra serbest bırakıldı. Gördükleri, yaşadıkları hakkında yazmaya teşvik edildi ve Westman Adaları'ndaki soyguncuların eline geçmesinden, Cezayir'de serbest bırakılmasına ve Avrupa'dan Kopenhag'a ve sonunda İzlanda'ya yorucu bir yolculuğuna kadar süreleri sakince ayrıntılarıyla anlattı.

4. Cezayir'den birkaç mektup.

5. Hólar'da Piskopos Þorlákur Skúlason'un bir tür “mahkeme sekreteri” olan Skarðsá'dan Björn Jónsson'un özetle, Piskopos, o sırada mevcut olan yazılı kayıtlara göre soygunun bir hesabının yazmasını istedi. Bu anlatılan ayrıntıların bir kısmı daha sonra kayboldu. Bu yazıların çoğu yüzyıllar arasında el yazması amortismanına girdi ve araştırmaları eğişti. Orijinalleri yok, ancak yoğun kullanımın 20. yüzyılın başlarında, Ulusal Arşivci Jón Þorkelsson, Türk Baskını hakkında karşılaştığı bütün yazıları temizleyip bastırdı ve1627'de İzlanda'da Türk Soygunu adlı kitapta yayınladı.

Korsanlardan birinin çizimi

Bu; bu konuyu ayrıntılı olarak incelemek isteyenlerin İncil'idir...
Türk baskınına yol açan olaylar ve Cezayir ve Fas'ın günlerindeki bütün koşullar hakkındaki bilgiler, başta Danimarka’ca, Hollandaca, İngilizce ve Fransızca olmak üzere çok sayıda çıkarılmış Avrupa deneyimine, resmi mektup ve rapora dahil edilmelidir. İzlanda'da Türk Soygunu, folklorda, yer adlarında, kurgularda, günlük tartışmalarda ve referanslarda büyük bir miras bırakmıştır. Yurtdışında, bu olay neredeyse bilinmemektedir.

Türk baskını, 1627 yazında, kuzeybatı Afrika'dan gelen korsanların Grindavík, Westman Adaları ve Eastfjords'taki insanları kaçırıp Berberi Adaları'nda köle olarak satmasıyla gerçekleşti. Soyguncu gruplar, biri Cezayir'den (şimdiki Cezayir) ve diğeri Sale'den (şimdi Fas'ta) olmak üzere iki kişiydi. (1) Yaklaşık 50 kişi öldürüldü, yaklaşık 400 kişide kaçırıldı. (2) Bu kaçırılan İzlandalıların dokuz ila on sekiz yıl sonra, (3) çoğu İzlanda'ya dönmeyi başardı, 50 kişi için fidye ödendi (4-3) Ancak bu İzlandalı esirlerin bir bölümü özgür kalmalarına rağmen İzlanda'ya dönmeyerek, Osmanlı Devleti için çalıştı hatta yüksek mevkilere gelenler bile oldu.

Kaçırılanlar arasında, daha sonra Hallgrímur Pétursson, rahip Ólafur Egilsson ve daha sonra avukat olan Halldór Jónssonile evlenen Guðríður Símonardóttir (Türk-Gudda) vardı.

Bu kötü etkiler Türkiye'ye atıfta bulunmuyor, şu anda “Türkler” adı ile anılıyordu kötü geçen

geçen olaylar. Akdeniz bölgesindeki aslında Türk ırkından olmayan bu Müslüman korsanların yaşadıkları bu bölgeler çoğunlukla Osmanlı İmparatorluğu yönetimi altındaydı. (5)

Küçük Murat Paşa

Jan Janszoon van Haarlem adlı korsan, Hollanda'nın korsanlığı yasaklaması üzerine Cezayir'e sığındı. Orada Müslüman olarak adını Murat olarak değiştirdi ve Osmanlı Devleti’ne tabii olan diğer Berberi Korsanları arasına katıldı. Yani, Jan Janszoon van Haarlem, kökeni Hollandalı bir korsan olup, adını değiştirerek, “Amiral Murat Reis” adıyla Osmanlı İmparatorluğu'nun hizmetine girer ve genellikle Fas kıyısındaki Salè şehir devletinin ilk valisi ve “Büyük Amirali” olur. Jan Asbjarnarson yanında bir diğeri Jonsson Vestmann adlı kişide Cezayir akıncılarına katılıp “Osmanlı Reisi” oldu.

Zaten o dönemde Fas’ın Sale kenti liman çevresindeki kıyılar korsanların istila merkeziydi...

Jan Janszoon, 1627'de İzlanda'ya gelen mürettebatından Danimarkalı bir köleye, gemisini daha önce kimsenin korsanlık yapmayı düşünmediği bir yere yönlendirmesini emretti. Cezayir'den gelen bir başka gemi de İzlanda'ya doğru soygun gezisine çıktı, ancak oraya çok daha sonra geldi ve gemilerin İzlanda yolculuğunda herhangi bir ilk filosu veya istişaresi olup olmadığı belli değil.

1627 yılında 15 parçalık filosuyla en önemli seferini İzlanda'ya gerçekleştirdi. İzlanda'yı ele geçiren Küçük Murat Paşa, genç ve sağlıklı olduğunu düşündüğü 242 esir ve birçok ganimet ile birlikte Cezayir'e döndü.

İzlanda'nın 1627'deki görünümü

Esir alınan kölelerin sadece küçük bir kısmı, yıllar sonra Danimarka Kralının fidye ödemesi karşılığında ülkelerine dönebildi. Esir alınanlardan biri de daha sonraları “Tyrkja Gudda” lakabı takılan, Guðríður Símonardóttir qdlı köylü bir kadındı. 1636 yılında fidye ödemesi üzerine ülkesine döndüğünde eşi yaşamını çoktan yitirmişti. Yani, 1944 yılına kadar Danimarka egemenliği altında kalan İzlanda halkının o dönemdeki Danimarka Kralı'nın, Cezayir'e götürülen, orada köle olarak çalıştırılan birçok İzlandalı Danimarka Kralının fidye fidye ödenmesi sonunda serbest bırakılmış ve 1636’da ülkelerine geri dönmeleri sağlanmıştır.

Bütün bu olanların derinden etkilediği İzlandalılar 1627’de çıkardıkları “Türk öldürmek suç değil” yasası, 350 yıl sürer ta ki, 1970'de kaldırılana kadar. Bu yasa kaldırılmış olmasına rağmen hala İzlandalılar geçmişteki bu acı olanları unutmuş değil, İzlandacada “Tyrkjaranid” (insan kaçıran Türk) diye söz sürmektedir. Ancak 350 yıl yürürlükte kalan bu yasaya rağmen yasa gereği hiçbir Türk öldürülmemiştir...

İzlandalıların, Türklerden son derece nefret etmesine neden olan, 1627’de İzlanda’ya korsan baskınlarını yapanların hiçbirinin Türk olmamasına rağmen bütün bu nefretin nedeni bir ironidir.

Ancak bu İzlanda yağmalanmasına ve 50 İzlandalıya yakın insanın öldürülüp, 400’ünü de tutsak edip Cezayir’e getirilmesi, Cezayir’in o dönemde Osmanlı'nın yönetimi altında olmasından kaynaklanmasıydı.

İzlanda yağmasına katılan Hollanda kökenli korsan Jan Janszoon van Haarlem adlı kişidir...

Bu geçmişteki yaşanan olayları unutmayan İzlanda, Türk vatandaşlarına vize başvurunda çok fazla zorluk çıkaran hatta Türkiye'de yalnızca fahri konsolosluğu bulunan Avrupa ülkesidir. 1627 yılında Osmanlı egemenliği altında yaşayan Cezayirli korsanlar, Atlas Okyanusu üzerinde gerçekleştirdiği denizaşırı eylemlerinin başında birde korsanlıkta deneyimli Hollanda kökenli olan Jan Janszoon van Haarlem adlı korsan, Müslüman olarak adlını sonradan “Küçük Murat Reis” değiştiren kişinin saldırıyı komuta eden Hollanda kökenli korsandır.

Jan Janszoon van Haarlem (*) (Küçük Murat Reis) 12 tanesi Kadırga olmak üzere 15 parçadan oluşan donanması ile ilk önce Manş Denizi'nini aşarak önce Kuzey Deniz'i boyunca Danimarka ve Norveç kıyılarını top atışlarına tutarak ilerlemiştir. 20 Haziran 1627’de İzlanda kıyılarına ulaşmıştır. İzlanda’ya ulaştıklarında ülkenin doğusuna çok yakın bir konumda bulunan Vestmannaeyjar adası ve ülkenin doğusu Osmanlı tabiyesi Cezayirli korsanlar tarafından 26 gün boyunca yağmalamayı sürdürmüşlerdir. Bu yağmalama sonucu, sağlıklı ve genç kişiler köle olmak üzere tutsak olarak aldılar ve geriye yanlarında 400 tutsak ile korsanlar Cezayir’e 27 günde döndüler.

İlginçtir, sonradan Müslüman olmuşların kötü davrandıklarını anlatır Olaf Eigilsson!..

İzlanda’ya çıkan Osmanlı tabiiyetinde bulunan Cezayirli yağmacı korsan seferlerin edebiyata yansıması, 1628’de yazılmış olan kitap, Danimarka'nın Kraliyet Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. Bu kitapta köle olarak esir düşen Olaf Eigilsson tarafından anlatılar yer almaktadır. Anlatılanlara göre yolculuğunda esirlere Müslümanlar tarafından iyi davranıldığını, kendileri ne yemişse esirlere de aynısını verdiklerini yazmakta. İzlandalılara asıl kötü davrananların sonradan Müslüman olmuş İngiliz ve Danimarkalılar olduğunu yazmıştır.

İzlanda baskının Danimarka müzesinde çizimleri

1500’lü yıllardan itibaren Kuzey Afrikalı denizci kabilelerden oluşan korsan donanmaları Akdeniz’e kıyısı olan ülkeleri sürekli yağmalayarak servetlerine el koyuyordu. O dönemde Akdeniz’e hakim durumda olan Osmanlı vardır. Bu Afrikalı korsanlar, kendilerine bir tür güvence sağlamak amacıyla gemilerine Osmanlı sancağı çekerek yağma talan işleri yaptıkları kaynaklara göre, Osmanlı Devleti de karşılığında bu korsanlardan yüklü miktarda vergiler alıyordu. Ayrıca başta Cezayirli korsanlar, o dönemde Osmanlı Devleti egemenliği altında olduğu için, Avrupalılar yağmacı korsanların yaptığı bütün kötülüklerinin sorumluklarını Türk halkına verilmiş ve bu nedenden Türklere karşı önyargıları başta İzlanda halkının nefreti hala Türkler üzerinedir.

Bir süre sonra Akdeniz’in Türk gölü haline gelmesiyle Kuzey Afrikalı korsanlar için yağmalanacak yer kalmamaya başlar. Hal böyle olunca Cebelitarık’ı geçip Atlantik Okyanus’una kıyısı olan Avrupa ülkelerine göz diker.

Hollanda sahillerine saldırdıkları sırada Jan Janszoon adlı ünlü bir Hollandalı denizci korsan Türk donanmasından çok etkilenir ve onlara katılmak istediğini söyler. Bu kişi önce, Hollanda ile İspanya savaşında bulunmuş, savaşta harikalar yaratsa da Hollanda savaşı İspanyollara karşı kaybedince denizleri terk edip karada yaşamaya karar vermişti. Jan Janszoon devşirilerek Müslüman olur ve adını “Genç Murat Reis” olarak değiştirerek Osmanlı donanmasına katılır. Sonunda kendinini, ait hissettiği güçlü bir donanması olmuştur. Ancak ilk yıllarda İskandinav ülkelerini yağmalamaya çalışsa da güçlü bir direnişle karşılaşır. Böylece “Genç Murat Reis” ve tayfası, Norveç, Danimarka gibi ülkelerden istediğini alamayınca yönünü savaşçı kimliği olmayan bir başka küçük İskandinavya ada ülkesi olan, geçimini balıkçılıkla sağlayan, o güne kadar kimseyle alıp vereceği olmamış, kendi savunmaya savaşma deneyimi olmayan İzlanda’da çevirir...

Böylece, Murat Reis’in yanında neredeyse tamamı Araplar ve Afrikalılardan oluşan tayfalarıyla birlikte, Osmanlı sancağı çekilmiş gemiyle 1627’de İzlanda’ya çıkartma yaparak İzlanda’yı istila ederek yağmalayarak servetlerine el koyar. Aynı zamanda 50 İzlandalıyı öldürüp 400 tane genç erkek ve kadınlardan oluşan esiri alarak geri dönerler.

O dönemlerde İzlanda nüfusu 60 bin dolaylarında olan ülkenin genç ve üretken nüfusunun büyük çoğunluğu İzlanda’dan ele geçirilen sarışın mavi gözlü uzun boylu kadınlara, güçlü kuvvetli erkeklere köle pazarında oldukça yüksek değer biçilir tabii.

Kısa süre sonra İzlanda'yı ikinci kez sefer düzenleyen kişi Ali Biçin Reis olur. Bu ikinci seferin sonucunda ise 800 esir ile geri dönülmüştür. Bu kez halkın neredeyse bütün değerli eşyalarına da el koyarlar.

İzlanda’da Tyrkjaránið olarak bilinen bu olayın ardından İzlandalılar silah kullanmayı ve savaşmayı öğrenmek için kendilerini eğitmeye başlar. Bugün bile o vahim hatıranın yası tutulan İzlanda’da bununla ilgili bestelenen bir halk şarkısı bile var.

Not: Kimi kaynaklara göre Türk korsanları sefere katılmamıştır ve seferin düzenlenmesi içinde Osmanlı Padişahın özel bir fermanı da yoktur.

Kaynaklar:
1627 Tyrkjaránið (1627 Türk Baskını)
Kaynak kişi: KHİ’de (Tarih Öğretim Topluluğu) Doçent Þorsteinn Helgason, “İzlanda'daki Türk Soygunu.” 1906-1909. Reykjavík, Tarih Derneği.
Þorsteinn Helgason (el yazması ve yönetimi), Hjálmtýr Heiðdal (denetim), Guðmundur
Steinunn Johannesdottir. 2001.Gu ðríður Símonardóttir'in ereksiyon kitabı. Kaynaklara dayalı bir roman. Reykjavík, Mál og menning.
Kaynak kişi: KHİ’de (Tarih Öğretim Topluluğu) Doçent Þorsteinn Helgason(1) Þorsteinn Helgason. “Hverjir stóðu
Burkay Çağıltı
Referanslar:
(1) Þorsteinn Helgason. „Hverjir stóðu raunverulega að Tyrkjaráninu?” (Türk baskınına gerçekten kim karşı çıktı?)
(2) Þorsteinn Helgason, “Hvaða heimildir eru til um Tyrkjaránið?” (Türk akınları için hangi kaynaklar var?
(3) Þorsteinn Helgason, “Hvað gerðist í Tyrkjaráninu?” (Türk baskınında ne oldu?)
(4) Þorsteinn Helgason, “Hvaða heimildir eru til um Tyrkjaránið?” (Türk akınları için hangi kaynaklar var?)
(5) Þorsteinn Helgason, “Hverjir stóðu raunverulega að Tyrkjaráninu?“ (Türk baskınına gerçekten kim karşı çıktı?)

Sagnakvöld IV -Tyrkjaránið Grindavík. Story Night IV -Türk Baskını Grindavík.
Tyrkjaránið. Geymt (Türk soygunu) í Wayback Machine Á www.djupivogur.is
Þorsteinn Helgason, “Hvað gerðist í Tyrkjaráninu?” (Türk baskınında ne oldu?)
Þorsteinn Helgason, “Hvað gerðist í Tyrkjaráninu?” (Türk baskınında ne oldu?)
Þorsteinn Helgason. “Hvaða heimildir eru til um Tyrkjaránið?” (Türk akınları için hangi kaynaklar var?)

(*) Jan Janszoon van Haarlem (Küçük Murat Reis) kimdir?
1627 yılında gerçekte adı Jan Janszoon van Haerlem, Küçük Murat Reis adlı denizci aslında Hollandalı ve Hollanda’nın Haarlem’de doğmuş rezil serserinin birisidir. 30’lu yaşlarda korsanlığını yarı resmi Hollanda krallığı adına yarı kendi adına yapmış biridir. Hollanda krallığına yarı resmi, yarı kendi hesabına Hollanda’ya, yarı zamanlı da kendine çalışmış haydut biridir. Saldırdığı gemilerin ait olduğu ülkelere göre kendi gemisine kimi zaman Hollanda bayrağı çekmiş, kimi zaman Osmanlı bayrağı.

İzlanda Bayrağı

Türk Öldürmek Serbest Ülke İzlanda
Ancak İzlanda’nın Grindavik, Austfiroir ve Vestmannaeyjar adlı bu üç kentte hala Türkler zaman zaman “Tyrkjaranid” (nsan çalan Türk) olarak anılıyor.

Avrupa’da bir söz vardır: “De ergste Turk was nota bene een Hollander!” (En zalim Türk kesinlikle bir Hollandalıydı…)

Gerçek adı Jan Janszoon Van Haarlem olan, Hollanda kökenli kişi, Müslüman olarak Küçük Murat Reis adını alarak, Atlantik Denizinde kısa süreliğine Hollandalı Türk Korsan denizci olarak tarihe geçmiştir.

İngiltere ve Hollanda Kraliyetlerinin her türlü korsanlık faaliyetlerini yasaklama kararının ardından Müslüman olup Fas Sultanının korumasında, Fas’ın Atlantik kıyısındaki Sale limanını İspanyollardan alarak orada, “kurtarılmış bir korsan cumhuriyeti” kurmuştur. Daha sonraki yıllarda ise Fas’ın Osmanlı’ya bağlanması ile birlikte Osmanlı’ya tabi olmuş ve Cezayir Beylerbeyi’nin emrine giren Küçük Murat Reis’in Osmanlı’nın “Atlantik Korsan Kuvvetleri” komutanı olmuştur.

Korsanları Atlantikteki yağma yolları 

Küçük Murat Reis’in en önemli seferi, 1627’de Cezayir limanından 15 parça gemi ile denizlere yelken açıp, Cebelitarık’tan geçerek kuzeye Avrupa kıyılarına yağmacılık yapmak amacıyla uğrayarak denizlere açılmıştır. Manş denizini geçerek, Kuzey Denizi boyunca Danimarka ve Norveç kıyılarına yağma için saldırıya geçmişlerse de pek başarılı olamamışlar

20 Haziran 1627 tarihinde İzlanda’ya çıkmışlar. Burada 16 Temmuz tarihine kadar 26 gün kalmışlar. 26 günden sonra 400 esir ve büyük bir ganimetle Cezayir’e geriye dönmüşler. Bu dönüş yolu yaklaşık olarak 2800 deniz mili olup 27 günde yolu tamamlamışlar...

Küçük Murat Reis ve emrindekiler, İngiltere’deki prenslikler ve kontlukları ve dahi, İzlanda, Norveç, İsveç ve Danimarka limanlarına arka arkaya yaptıkları saldırılarda önemli düzeyde ganimet ve esir ele geçirmişlerdir.

Sonradan Müslüman olmuş İngiliz ve Danimarkalıların kötü davrandıklarını anlatır...

1628 yılında yazılmış, Danimarka’daki kraliyet kütüphanesinde bulunan “Türklerin Atlantik Serüvenleri adlı belgesel kitapta piskopos Olaf Eigilsson, “Türk denizcilerinin 1627 yılında İzlanda’ya geldiklerini, kendisi de dâhil, 300 kişiyi esir alarak Cezayir’e götürdüklerini, daha sonra serbest kalarak İzlanda’ya geri döndüğünü” anlatmaktadır. Olaf Eigilsson, yolculuğunda esirlere Müslümanlar tarafından iyi davranıldığını, kendileri ne yemişse esirlere de aynısını yedirdiklerini, İzlandalılara asıl kötü davrananların, sonradan Müslüman olmuş İngiliz ve Danimarkalılar olduğunu bizzat o kitabında anlatır. (1)

Danimarka-Kopenhag da “Kgl Bibliotek Chistians Brygge no: 8” adresinde yer alan kütüphanede bulunan diğer bir kitap, pek bilinmeyen iki Türk denizcisini bizlerle tanıştırmaktadır. (2)

İzlanda da Osmanlı bayraklı gemiler 

İzlanda’nın başkenti Reykjavik‘de 1852 yılında basılan ve H. Haengsson ile H. Hrolfsson tarafından birlikte yazdıkları, “litil Saga Umm Herhla-up Tyrkjans a İslandi 1627” adlı yapıtta Genç Murat Reis‘in filosundan Arif ve Bejram (herhalde Bayram) adlı iki komutanın gemileri ile Beruşyord limanı‘na girdikleri anlatılmaktadır. (3)

Aynı kütüphanedeki diğer bir kitapta, “Murat Reis, amiral olarak tanıtılmakta”, başka bir kitapta ise, “1631 senesinde Türk donanmasının 15 parça gemi ile İngiltere’ye geldiği ve daha sonra 12 parça gemi ile İzlanda’ya sefer düzenlediği” belirtilmektedir.

Kopenhag’ın 60 km. uzağında bir liman şehri olan Helsingör‘de, müze olarak kullanılan Hamlet’in Şatosu’nun duvar pano ve tablolarında İskandinav limanlarındaki Türk denizcileri ve gemileri tasvir edilmektedir.

Stanley Lein Paul, “Devonshire Kontluğu Tarihi” adlı kitabında “Türk denizcilerinin, 1625 yılının ağustos ayında Plymouth ve Hardland Point limanları açıklarında 27 parça ticaret gemisine el koyduklarını, Suseks, Hatas, Devon, Cornwell ve batı kıyılarındaki kontluklara ait kalelere akınlar düzenlediklerini” anlatmaktadır. (4)

Küçük Murat reis komutasındaki Osmanlı korsanları İngiltere’nin güneybatısındaki Lundy adası 1625-1630 yılları arasında ele geçirilerek, özellikle kuzeye yapılan harekâtları daha iyi destekleyebilmek amacıyla üs olarak kullanırlar. Murat Reis’in emrindeki Türk korsan filosu “Land End”den yaklaşık 100 mil kadar içerde Hhard Lend burnundan 11 mil açıktaki bu adayı üs yaparak batılı devletlere dehşet saçmaktaydılar. İngiltere, uzun yıllar Türkleri Lundy ve Scillya adalarından atamadı. Bütün çabalara rağmen İngiltere kıyılarına 10 km mesafedeki bu küçük ada Türk korsanlardan yaklaşık 5 yıl boyunca geri alınamayınca İngiltere kralı İ. James ve oğlu İ. Charles’in birçok İngiliz amirali kral tarafından görevden alındı.

1631’de de Türkler İngiliz limanlarını yıllık vergiye bağladılar.
İngiltere’nin Bristol, Plymouth, Southampton ve İrlanda’nın Cork ve Baltimore gibi birçok limanları Türk korsanları tarafından birçok kez vuruldu ve Atlantik ortasında yüzlerce İngiliz, İspanyol ve Hollanda gemisi ele geçirildi.

1627 yılında 10 gün içinde 27 İngiliz gemisi Türkler tarafından ele geçirildi. 19 Haziran 1631 gecesi İrlanda’nın Baltimore limanı da Türk Korsanları tarafından ele geçirilmiş ve bu olay sonunda ünlü şair Thomas Usborne Daways 56 mısralık uzun bir şiir yazmıştır.

İzlandalı Köleler...

İzlanda'dan Cezyir'e getirilen köle kadınların satılışı

Küçük Murat Reis komutasındaki Cezayir-Türk korsanları tarafından, 1627 yılında Atlas Okyanusu'ndaki İzlanda adasına yapılan denizaşırı harekâttır.

12'si kadırga 15 parçadan oluşan donanması ile Küçük Murat Reis, İzlanda'ya giderken ilk önce Manş Denizi'nden geçti, sonra kuzey denizi boyunca Danimarka ve Norveç kıyılarını topa tutarak, 20 Haziran 1627 tarihinde İzlanda sahillerine ulaştı. Ülkenin Austurland denilen doğu bölgesi ile İzlanda kıyılarına çok yakın konumda bulunan Vestmannaeyjar adası Cezayir-Türk korsanlar tarafından yağmalandı. Cezayirli korsanlar, 16 Temmuz tarihine kadar 26 gün boyunca İzlanda'yı işgal altında tuttular. Bu sürede genç ve sağlıklı kişileri köle olmak üzere esir edildi. Sefer sonunda, 400 köle ve birçok ganimet ile birlikte 27 günlük bir yolculuktan sonra 12 Ağustos'ta Cezayir'e geri döndüler.

İzlanda'da korsanlar ile İzlandalıların mücadelesi

Sonuç Neydi?
Osmanlı donanması oradaki karıları gemiye alıp batıya yelken açmışlar, sonra batıya yelken açmışlar ama ondan sonrası bilinmiyor. Amerika'ya gittiler diyen var Afrika'ya gittiler diyen var ama bence okyanusta kaybolup boğulmuşta olabilirler.

Kaynaklar:
(1) Piskopos Olaf Eigilsson,1628 yılında yazılmış, Danimarka’daki kraliyet kütüphanesinde bulunan “Türklerin Atlantik Serüvenleri adlı belgesel kitaptan
(2) Danimarka-Kopenhag’da, “Kgl Bibliotek Chistians Brygge no: 8” de yer alan kütüphanede bulunan kitaptan.
(3) İzlanda’nın başkenti Reykjavik’te 1852 yılında basılan ve H. Haengsson ile H. Hrolfsson tarafından birlikte yazdıkları, “litil Saga Umm Herhla-up Tyrkjans a İslandi 1627” adlı yapıtta
(4) Stanley Lein Paul, “Devonshire Kontluğu Tarihi” adlı kitabından
http://korsan.uskudar.biz/kuzey_denizi.htm
https://eksisozluk.com/1627-izlanda-seferi--1576486

Kaynaklar:
Vikinglerin Günlükleri: RI Sayfası'nın kayıtları, anıtları ve masalları (British Museum Press, 1995)
James Graham-Campbell, Colleen Batey, Helen Clarke, RI Page ve Neil S Price tarafından Viking Dünyasının Kültür Atlası (Andromeda, 1994)
Anna Ritchie'nin Viking İskoçya (Batsford, 1993)
Viking Yaş İngiltere Julian D Richards tarafından (Batsford, 1991)
The Viking Dig: Richard Hall'un York'taki Kazıları (Bodley Head, 1984)
Scar: Sanday'da Bir Viking Tekne Mezarı, Olwyn Owen ve Magnar Dalland'ın Orkney (Tuckwell Press / East Linton, 1999)
Donald Bullough'un Charlemagne Çağı (Paul Elek, 1965)
Orkneyinga Saga Hermann Palsson ve Paul Edwards tarafından çevrildi (Hogarth Press, 1978)
NF Blake'in İngiliz Dili Tarihi (Macmillan, 1996). İngilizce büyümesinin erişilebilir ve modern bir tartışması.

E Eckwall tarafından İngilizce Yer-İsimler Oxford Sözlüğü (Oxford University Press, 1960). Yer isimleri hakkında halen en yararlı kitap.

Thomas Pyles ve John Algeo'nun İngiliz Dilinin Kökeni ve Gelişimi (Harcourt Brace Jovanich, 1993). Bölümlerin içine iyi düzenlenmiş, İngilizce evrimine ilişkin kapsamlı bir rehber.

Anglo-Saxon İngiltere'deki Blackwell Ansiklopedisi Michael Lapidge, John Blair, Simon Keynes ve DG Scragg (Blackwell, 1999) tarafından düzenlenmiştir. Vikings, Eski İskandinav, yer isimleri ve çok sayıda kişi, metin ve yer girişi dahil olmak üzere önde gelen akademisyenler tarafından Anglo-Sakson kültürünün her yönüne kapsamlı bir rehber.

Oxford Illustrated History of the Viking, P Sawyer tarafından düzenlenmiştir (Oxford University Press, 1997). Vikinglerin faaliyetleri hakkında renkli, tam bir tartışma.

Viking Gemi Müzesi . Oseberg, Gökşat ve Tune'daki büyük gemi mezarlarının resimlerini ve açıklamalarını ve aynı zamanda Norveç'teki Borre'deki baş rafı mezarından bulgular.

İsveç bölgesinde'ki Vikingler ise doğuya yönelirler ve Doğu Avrupa'nın istilası için buraların nehir sistemlerini kullanarak Novgorod ve Kiev'e geçerler, akabinde Karadeniz'e ve hatta Konstantinopolis'e (bugünün İstanbul'una) ulaşırlar.

Kitaplar
PG Foote ve DM Wilson'ın Viking Başarısı (Sidgwick & Jackson, 1980)
Viking Hersir, 793-1066 AD, M Harrison (Osprey, 1993)
Savaş sanatı Viking Sanatı tarafından P Griffith (Greenhill Books, 1995)
Viking Silahları ve Savaş JK Siddom tarafından (Tempus, 2000)