Beyşehir Gölü ve Çevresinin Biyolojik Özellikleri
Türkiye’nin en büyük tatlı su rezervine sahip Beyşehir Gölü gerek su içi gerekse içinde bulunan adalar ve kıyılarında oldukça zengin bitki örtüsü çeşitliliğini barındırmaktadır.
Bugüne kadar yapılan bütün çalışmalar ışığında gölde aşağıdaki canlı grupları tespit edilebilmiştir.
Bu türlerden 221 adet alg türü tespit edilmiştir. Göl suyunda yaşayan ve bir kısmı gözle görülmeyen mikroskobik bitki olan bu türler oksijen üreterek ve besin zincirinin ilk halkasını oluşturarak balık beslenmesine katkıda bulunurlar.
Yağız Afyon, 2006, Beyşehir yöresinde yapılan bir çalışmada, bir kısmı adalar ve kıyılarda da yetişenler.
Asklı mantarlar (Ascomycota, Ascomycetae veya Ascomycetes) sınıfından beş, Basidiomycetes sınıfından on altı adet olmak üzere yenen ve yenmeyen yirmi bir şapkalı mantar türü bulunmuştur. Bunlar içerisinde en bilinenler,
Kuzu Göbeği, Bayağı Mantar (Morchella vulgaris)
Morchella vulgaris, Morchellaceae familyasında (Ascomycota) yaygın bir mantardır…
Bu kuzugöbeği mantarının diğer adları sarı kuzugöbeği, gerçek kuzugöbeği ve sünger kuzugöbeği olarak bilinir) Ascomycota'nın Morchellaceae ailesine ait bir mantar türüdür.
Bu tür, başlığının ağırlıklı olarak gri renkte olması ve “kabarcıklı” olması, sırtlarının ve çukurlarının son derece düzensiz görünümü ile karakterize edilir. İyi pişirildiği zaman çok lezzetli bir mantardır olduğu damak tadı ile anlaşılır.
Beyşehir Ormanlık Alanlarda Yetişen Kuzu Göbeği (Morchella vulgaris)
Bu mantar bazı bilimsel adlarla değişiklikleri geçirdi ancak yaygın Latince adı, Morchella vulgaris olarak bilinmektedir. Çok yakın akrabası olan Sarı Kuzugöbeği ile karıştırılır. Bilimsel çalışmalardan anlaşıldığına göre, bağışıklık sistemini güçlendirebilen ve tümör gelişimini önleyebilen antioksidanlar bulmuş olup ayrıca hazımsızlığı giderici olarak kullanılırlar.
Mantarlar renk bakımından birbirinden çok değişkendirler...
Daha çok koyu gri renktedirler ancak olgunlaştıkça daha açık renk alırlar. Resimde göründüğü gibi, kapaklar koniktir ve düzensiz girintili-çıkıntılı bir ağa sahiptir. Kapaklar içi boştur, 6-8 santim eninde ve 10-12 santim boyundadır. Kökleri ise, aktan sarıya doğru gövde boyunca uzanan dikey çizgiler bulunur. Sapları genelde içi boştur ve tabana doğru sivrilir. 12 santime kadar uzanır.
Beyşehir Ormanlık Alanlarda Yetişen Kuzu Göbeği (Morchella vulgaris)
Ayrıca açık akımsı sarı, içi boş, mumsu, kırılgan. Kokusu ise hoş baharatlı, spermatik, mantar benzeri.
İki resimde de görüldüğü gibi; kuzu göbeği (morchella vulgaris) mantarına çok yakın benzer türlerinden (morchella esculenta) mantarı daha açık hücre rengine sahiptir ve kaburgalarda ve herhangi bir bölgesinde veya dokusunda ortaya çıkan anormal doku büyümeleri (nodül) yoktur.
Beyşehir Kırsallarında Yetişen Kuzu Göbeği (Morchella Esculenta)
Morchella crassipes Daha büyük meyve gövdesi boyutu ve daha açık renk ile karakterize edilir. Görünüm olarak daha basit olan Pezizales takımındaki (Ascomycota) bölümünden kap mantarlarıyla yakın akraba olan ve yenilebilir kese mantarı cinsidir. Bunun diğer mantarlardan ayırt ediciliğini oluşturan çukurlu sırt ağı nedeniyle bir tür petek görünümündedir.
Gerçek kuzugöbeği mantarı (Morchella crassipes)
Gerçek kuzugöbeği mantarı, bir adına da sarı kuzugöbeği mantarı da denilen, yenilebilen kuzugöbeği türleri içinde adına “Sarıgöbek, Sarı kuzugöbeği” pişirilerek te yenilmektedir. Bu mantar yenilirse ciddi biçimde mide, bağırsak zehirlenmesine neden olabilir. Pişirildiğinde çok lezzetli aranan bir mantardır. Yenildiğinde mantarımsı bir kokusu ve hoş baharatlı bir tadı vardır.
Sağlık açısından araştırmalara göre “hayati (şifalı) mantar, doğal yaşamsal tıbbi bir mantar olarak geleneksel Çin ve Japon tıbbında birçok hastalıkların tedavisinde kullanılmış, kullanılmaktadır da. Bilimsel araştırmalara göre kişilerde bağışıklık sistemini güçlendiren ve tümör oluşumunu engelleyebilen içerinde antioksidanlar buldu. Ayrıca hazımsızlık, nefes darlığı ve aşırı salgı için bir çare olarak kullanılırlar. Şifa mantarları içinde en önemlilerinden biri kabul edilmişlerdir.
Kuzu Göbeği Mantarları Çeşitleri: Morchella esculenta L. Guchi, kuzugöbeği mantarı, adi kuzugöbeği mantarı, gerçek kuzugöbeği mantarı, kuzugöbeği mantarı, sarı kuzugöbeği mantarı, sünger kuzugöbeği mantarı gibi adlarla da bilinen yenilebilir bir mantar cinsi olup, ekonomik açıdan yaralı yabani mantar türlerinden olup, daha çok soğuk iklim koşullarına sahip engebeli arazilerde doğal olarak 2500 metre yükseklikte Asya’da Himalaya Dağları, Avrupa ve Akdeniz'de bulunan sert ve iğne yapraklı ağaçlarda mantar denilen bitkinin ince kök sistemini kolonize ettiği, bitkiler ve belirli toprak mantarları (mikoriza) ve cansız organik maddelerle beslenen organizma mikroskobik düzeydeki döküntüler (saprobik) ilişki olarak bulunur.
Asklı mantarlar (Ascomycota, Ascomycetae veya Ascomycetes) sınıfından beş, Basidiomycetes sınıfından on altı adet olmak üzere yenen ve yenmeyen yirmi bir şapkalı mantar türü bulunmuştur. Bunlar içerisinde en bilinenler,
Kuzu Göbeği, Bayağı Mantar (Morchella vulgaris)
Morchella vulgaris, Morchellaceae familyasında (Ascomycota) yaygın bir mantardır…
Bu kuzugöbeği mantarının diğer adları sarı kuzugöbeği, gerçek kuzugöbeği ve sünger kuzugöbeği olarak bilinir) Ascomycota'nın Morchellaceae ailesine ait bir mantar türüdür.
Bu tür, başlığının ağırlıklı olarak gri renkte olması ve “kabarcıklı” olması, sırtlarının ve çukurlarının son derece düzensiz görünümü ile karakterize edilir. İyi pişirildiği zaman çok lezzetli bir mantardır olduğu damak tadı ile anlaşılır.
Beyşehir Ormanlık Alanlarda Yetişen Kuzu Göbeği (Morchella vulgaris)
Bu mantar bazı bilimsel adlarla değişiklikleri geçirdi ancak yaygın Latince adı, Morchella vulgaris olarak bilinmektedir. Çok yakın akrabası olan Sarı Kuzugöbeği ile karıştırılır. Bilimsel çalışmalardan anlaşıldığına göre, bağışıklık sistemini güçlendirebilen ve tümör gelişimini önleyebilen antioksidanlar bulmuş olup ayrıca hazımsızlığı giderici olarak kullanılırlar.
Mantarlar renk bakımından birbirinden çok değişkendirler...
Daha çok koyu gri renktedirler ancak olgunlaştıkça daha açık renk alırlar. Resimde göründüğü gibi, kapaklar koniktir ve düzensiz girintili-çıkıntılı bir ağa sahiptir. Kapaklar içi boştur, 6-8 santim eninde ve 10-12 santim boyundadır. Kökleri ise, aktan sarıya doğru gövde boyunca uzanan dikey çizgiler bulunur. Sapları genelde içi boştur ve tabana doğru sivrilir. 12 santime kadar uzanır.
Beyşehir Ormanlık Alanlarda Yetişen Kuzu Göbeği (Morchella vulgaris)
Ayrıca açık akımsı sarı, içi boş, mumsu, kırılgan. Kokusu ise hoş baharatlı, spermatik, mantar benzeri.
İki resimde de görüldüğü gibi; kuzu göbeği (morchella vulgaris) mantarına çok yakın benzer türlerinden (morchella esculenta) mantarı daha açık hücre rengine sahiptir ve kaburgalarda ve herhangi bir bölgesinde veya dokusunda ortaya çıkan anormal doku büyümeleri (nodül) yoktur.
Beyşehir Kırsallarında Yetişen Kuzu Göbeği (Morchella Esculenta)
Morchella crassipes Daha büyük meyve gövdesi boyutu ve daha açık renk ile karakterize edilir. Görünüm olarak daha basit olan Pezizales takımındaki (Ascomycota) bölümünden kap mantarlarıyla yakın akraba olan ve yenilebilir kese mantarı cinsidir. Bunun diğer mantarlardan ayırt ediciliğini oluşturan çukurlu sırt ağı nedeniyle bir tür petek görünümündedir.
Gerçek kuzugöbeği mantarı (Morchella crassipes)
Gerçek kuzugöbeği mantarı, bir adına da sarı kuzugöbeği mantarı da denilen, yenilebilen kuzugöbeği türleri içinde adına “Sarıgöbek, Sarı kuzugöbeği” pişirilerek te yenilmektedir. Bu mantar yenilirse ciddi biçimde mide, bağırsak zehirlenmesine neden olabilir. Pişirildiğinde çok lezzetli aranan bir mantardır. Yenildiğinde mantarımsı bir kokusu ve hoş baharatlı bir tadı vardır.
Sağlık açısından araştırmalara göre “hayati (şifalı) mantar, doğal yaşamsal tıbbi bir mantar olarak geleneksel Çin ve Japon tıbbında birçok hastalıkların tedavisinde kullanılmış, kullanılmaktadır da. Bilimsel araştırmalara göre kişilerde bağışıklık sistemini güçlendiren ve tümör oluşumunu engelleyebilen içerinde antioksidanlar buldu. Ayrıca hazımsızlık, nefes darlığı ve aşırı salgı için bir çare olarak kullanılırlar. Şifa mantarları içinde en önemlilerinden biri kabul edilmişlerdir.
Kuzu Göbeği Mantarları Çeşitleri: Morchella esculenta L. Guchi, kuzugöbeği mantarı, adi kuzugöbeği mantarı, gerçek kuzugöbeği mantarı, kuzugöbeği mantarı, sarı kuzugöbeği mantarı, sünger kuzugöbeği mantarı gibi adlarla da bilinen yenilebilir bir mantar cinsi olup, ekonomik açıdan yaralı yabani mantar türlerinden olup, daha çok soğuk iklim koşullarına sahip engebeli arazilerde doğal olarak 2500 metre yükseklikte Asya’da Himalaya Dağları, Avrupa ve Akdeniz'de bulunan sert ve iğne yapraklı ağaçlarda mantar denilen bitkinin ince kök sistemini kolonize ettiği, bitkiler ve belirli toprak mantarları (mikoriza) ve cansız organik maddelerle beslenen organizma mikroskobik düzeydeki döküntüler (saprobik) ilişki olarak bulunur.
Kuzugöbeği, (Morchella esculenta) mantar, önce İsveçli Carl Linnaeus tarafından Species Plantarum (1753) adlı yapıtında Phallus esculentus olarak adlandırdı. Var olan adı 1801'de yine İsveçli Mikolog Elias Magnus Fries tarafından verildi.
Morchella esculenta genellikle çeşitli isimlerle bilinir: moral, adi moral, gerçek moral, moral mantarı, sarı moral, sünger moral, Molly Moocher, samanlık ve kurak arazi balığı. Nepal'de Guchi chyau olarak bilinir. Özel sıfat olarak, Latince “yenilebilir” anlamına gelen esculenta sözcüğünden türetilmiştir.
Morchella esculenta genellikle çeşitli isimlerle bilinir: moral, adi moral, gerçek moral, moral mantarı, sarı moral, sünger moral, Molly Moocher, samanlık ve kurak arazi balığı. Nepal'de Guchi chyau olarak bilinir. Özel sıfat olarak, Latince “yenilebilir” anlamına gelen esculenta sözcüğünden türetilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder