KÖY ENSTİTÜLERİ ve HALK EVLERİ
Cumhuriyetin en özgün, en bağımsız
yaratıcılığın, en kapsamlı bilimde, teknolojide Türk insanın ileri adım
atmasına yarayacak Köy Enstitüleri projesiydi, kapatıldı. Yaratıcılığın yerini
eğitimde dahi taklitçilik aldı. Köy Enstitülerine kıyım DP dönemi olan 1953’de
Köy Enstitüleri programları, İlk Öğretmen Okulları Programlarıyla
birleştirilir. 1954’e gelindiğinde 6234 sayılı yasa ile de Köy Enstitüleri
tamamen İlk Öğretmen Okullarına dönüştürülür.
1923 yılına gelindiğinde Türkiye’de
okul ve okulluluk, 4,894 olan İlkokul, öğrenci sayısı da 341,941 olur. 1930’a
gelindiğinde ancak 6,598 okula ve 489,299 öğrenciye çıkartılabilir. Yetmez;
cumhuriyetçilerin ilk amacı eğitim alanında ileri seviyelere ulaşmak için yeni
eğitim projelerine gereksinim duyulur…
Yeni Cumhuriyetin aydınlanmasını
sağlayacak, Cumhuriyet kurumlarından olan Halk Evleri 19 Şubat 1932’de, Türk
halkının eğitim ve bilgi düzeyini yükseltmek için kurulur. Atatürk’ün bizzat
kendi kurduğu Halk Evleri, yine siyasi kıyıma uğrayarak 8 Ağustos 1951’de DP
zamanında kapatılır.
1936 yılında Saffet Arıkan’ın Milli
Eğitim Bakanlığı sırasında, köy halkına pratik bilgi vermek amacıyla “Köy Eğitim Projesi” ile Köy Enstitülerin temeli atılır. 17 Nisan
1940’da da 3803 sayılı Köy Enstitüsü Kanunu kabul edilir. Köy Öğretmen okulları
Köy Enstitülerine dönüştürülür. 1940- 41 öğretim yıllında 10 yeni Enstitü daha
açılır. Bu sayı 1945-46 yılına gelindiğinde 20’ye çıkarılır. 1948-49 öğretim
yılında bir okul daha açılır...
 |
| İsmail Hakkı Tonguç |
Yaşar Nuri Öztürk şöyle bir tespitte
bulunur “Allah ile Atlatmak” adlı
yapıtında: “Haçlılar önce Müslümanları
çağdışı hale getiriyor, ardından da ‘böyle olmaz, ben bunu düzelteceğim diyerek muhtarlık yapmaya başlıyor.
Kural ve kader hep aynı: Muhtarlık haçlıdan, finans ve hizmet Müslüman’dan” der.
Köy enstitülerini İsmet İnönü’yle gezen
Şemsettin Günaltan bile Köy Enstitülerin gelişiminden kuşkuya kapılır, döner
İsmet İnönü’ye: “Paşam binler böyle
eğitilirse yönetemeyiz” der. Siyasetçiyi bile binlerin hızlıca eğitimde
yükselişi ürkütür hale gelir.
Selman Zebil
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder